De afgelopen 5 jaar heb ik gezinnen allergisch weten te reageren op allerlei woorden die hiervoor als meest gebruikt gehanteerd werd bij het opgroeiende kind. Eén van de woorden is “straffen & belonen”. Het lijkt wel dat er een groep jonge ouders was die niet wilde dat er grenzen aangeboden werden. Voor de avonturier in mij voldoende stof om op onderzoek uit te gaan. Zoals een goede kennismakelaar, deze nu te delen in deze blogpost.
Straffen & Belonen (grenzen stellen)
De titel die prijkt op onze eerste opgroeiposters en die ik gebruikte om evenementen aan te kondigen. Toch bleven de inschrijvingen uit en stond ik toe te kijken hoe minder en minder gezinnen grenzen stelde bij hun peuter, terwijl de leeftijd deze afgrenzing wel wenste. Tot ik in mijn communicatie veranderde naar “positief opvoeden ( een workshop vol straffe tips) “ en een zaal met 30 personen moeiteloos vulde. De inhoud bleef hetzelfde, de tips onveranderd en de reacties na de workshop lovend. Een enthousiaste groep ouders ging naar buiten. Mijn missie geslaagd! De “ we cut the crap” aanpak werd door iedereen gesmaakt, maar werkte niet om gezinnen te werven op sociale media via een titel. Enkel omdat wij allergisch waren geworden aan de negatieve bijklank dat de woorden “straffen & belonen” meegeeft. Wat ik nu ga schrijven kwam ook aan bod tijdens de workshops. De woorden hadden een negatieve bijklank gekregen omdat collega ondersteuners foutieve werkwijze voor grenzen stellen verkondigden. Het was mei 2018 en ik dacht aan het voorbeeld dat ik ontving van een moeder in de zaal, dat ik gekatapulteerd was naar de jaren ’70. Die autoritaire opvoedstijl moeten wij vanaf, maar waarom werd hij dan nog tussen de goed bedoelde adviezen verkondigd aan jonge gezinnen? Ik kreeg live enkel de bevestiging dat gezinnen niet allergisch waren op grenzen stellen, maar dat door de veelheid aan adviezen dat een informatietijdperk met zich meebrengt, oude adviezen blijvend verkondigd werden als hedendaags en daar jonge gezinnen vanaf wilden. Daar ben ik dankbaar voor, want kinderen opsluiten in koele donkere kamertjes leek mij iets van ver voor het Dutroux-tijdperk, toch werd dit nog steeds in 2018 verkondigd door autoritaire organisaties als de werkwijze voor goed te straffen. Ook werd er enkel de nadruk gelegd in diezelfde adviezen dat straffen enkel nut heeft als je het lang en veelvuldig doet. Dat straffen ook enkel het afroepen en eindeloos toeschreeuwen van regels was, is ook al van net na de oorlog uit den boze. Toch waren er minstens 5 ouders die deze tactiek koppelde aan onze denkwijze over straffen. Je kan best begrijpen hoe het kwam dat deze personen enthousiast de zaal verlieten en minstens 50 % mij nog een mail nastuurde om mij te bedanken. Zelfs de zaal verantwoordelijke had dit nog nooit gezien. Zij zacht immers dat onze informatieoverdracht iets zwaars was voor gezinnen en toch kwam iedereen lachend naar buiten. Ook ongezien voor haar maar voor mij meer dan logisch.
Plots moest ik ook opboksen tegen aannames die gecreëerd werden vanuit de vele adviezen die je zag prijzen op forums en live werden gegeven op reacties op sociale media. Iets wat ik wist diep vanbinnen, want in 2013 ben ik daarom de organisatie Meander Pedagogisch Bureau gestart, de organisatie achter “ik wil opgroeien” en andere van onze kanalen. Maar toch was ik naïef om te denken dat in mei 2018 deze aanname al lang onder de grond was begraven en de sector waarin ik fungeerde mee geëvalueerd was. Tijdens het schrijven van dit bericht in 2021, is deze aanname nog steeds van kracht en zijn de goed bedoelde adviezen die overal prijken nog steeds de reden nummer 1 dat gezinnen onzeker zijn over het opgroeien van hun kind. Is hetgeen wat wij verkondigen de “juiste” manier? Hierover mogen wij niet spreken tijdens opgroeien, juist of goed is subjectief maar onze manier werkt wel bij vele kinderen en jongeren. Dat maakt onze opgroeimethode ground-breaking in 2021. Opgroeien is meer dan een aanéénschakeling van basis methodieken en dagelijkse huisregels. Onze opgroeimethodiek overschaduwt zich dus niet met al de meest gebruikte basisprincipes, maar deze zijn wel nodig om onze opgroeimethodiek binnen je gezin te doen slagen. Daarom dat wij tijdens onze blogs aandacht geven aan het inspelen op die levensbehoefte. Maar het is al lang geen naïeve wens meer die wij demonstreren, wij bieden de oplossing aan de vele ongelukkige jongeren waarmee wij geconfronteerd worden. De nieuwe generatie die wij helpen opgroeien zal hiermee weten te dealen.
Wij zijn anders, dat merk je in onze aanpak.
Ik ben overtuigd dat grenzen stellen een always on is in het leven van je kapoen. Zeker de eerste 2191 dagen gaan wij actief inzetten op het consequent naleven van deze regels. Wij geven hierin het goede voorbeeld maar gaan ook ons kind actief helpen herinneren aan de regels die het samenleven vergemakkelijken. Wij gaan in die tijd zo weinig mogelijk straffen maar juist aandacht geven aan de dingen die goed lopen. Het wenselijk gedrag gaan complementeren, beter een keer te veel dan te weinig, met een sociale beloner als een applaus of motiverende woorden. Dit doen wij dus tijdens het dagdagelijkse spel van onze kapoen(en) . Want zoals je al las in andere van onze blogs is ons brein geconditioneerd op negatieve gedragingen. Deze zullen ons eerst storen en zullen wij dan ook eerder op reageren. Wij zullen dus ongewild vlugger gaan straffen (afkeurend zijn op negatief gedrag) dan te gaan belonen ( positief reageren op wenselijk gedrag) omdat wij die laatste gedraging niet opmerken. Als je positief wil opvoeden ga je hier gaan op toeleggen deze te gaan detecteren en consequent te gaan reageren. Als er dan eens gestraft gaat moeten worden, dan gaan wij dit pas doen na 2 waarschuwingen. Tijdens die twee waarschuwingen hebben wij al op ooghoogte aan onze kapoen verteld wat wij graag zien van gedrag en waar hij juist over de schreef is gegaan. Als het dan tijd is voor actie, zal de strafplek een herkenbare plek zijn (ja hoor, dit werkt nog steeds en is zeker niet een oubollig advies) die niet plezierig of uitnodigend is ( geen speelgoed, geen aandacht) maar juist een plek die niet afgezonderd of donker is. Een plek centraal in de woning die een time-out plek is waar je kind kan bezinnen. Kordaat, kort en duidelijke taal zal je kapoen(en) duidelijkheid geven wat jouw verwachtingen zijn.
De eerste 2191 dagen zijn de belangrijkste. Hier leg je de basis van onbevangen opgroeien.
Tussen de leeftijd van 6 en 12 jaar is experimenteer tijd. Lijkt een lange periode, maar een noodzakelijke periode voor een persoon om deze volledige tijd te benutten. Naarmate je dichterbij de 12 jaar komt, hoe meer je zal merken dat een herhaling op gebied van grenzen stellen minder aan de orde is. Eénmaal de puberteit is aangebroken ( > 12j) is het aan ons als ouders het ogenblik aangebroken een vangnet te zijn voor onze jongeren. Het bijsturen zal enkel zorgen voor discussies die een inbreuk zullen zijn op het zelfvertrouwen. Hoe moeilijk het ook is, wij dienen onszelf erop te vertrouwen dat wij voor de leeftijd van 12 jaar al het mogelijke hebben gedaan om verwachtingen te schetsen. Daarom dat de eerste 2191 dagen zo cruciaal en noodzakelijk zijn en de meeste van onze aandacht verdient.
Toch vreemd dat de meeste vragen over opgroeien toekomen tussen de leeftijd van 8 en 11 jaar. Bij de meeste ouders een leeftijdsgroep om dan actie te ondernemen. Niet onlogisch omdat in die leeftijd het resultaat van onze handelingen hiervoor duidelijk worden. Onlogisch dat ik de enigste professional ben die een expert is voor het opgroeiende kind tussen 0 en 6 jaar. Toch logisch omdat actief en proactief werken op die leeftijd er juist voor zorgt dat er minder tijd in coaching dient gestoken te worden. We cut the crap, kan je best letterlijk nemen. Door proactief te werken neem je een short-cut. Logisch dat onze trainingen in tijdsbesteding zeer kort zijn maar wel op langere termijn het meeste effect hebben. Zeer slecht voor mijn portefeuille, maar gelukkig genoeg jonge kinderen om hulp aan te bieden. Uiteraard maak jij als ouder de keuze. Jij beslist het pad dat je op wilt. Bewandel je het minst ontdekte pad en zorg je er zo voor dat je later méér harmonie en gezinstijd ervaart of bewandel je de meest bewandelde route en blijf je hangen in het gevoel van machteloosheid, ruzies en een voelbare onderlinge afstand in je gezin? Ik heb de missie om voor het eerste te gaan met jonge gezinnen. Er zijn genoeg pionierende gezinnen die het vertrouwen hebben dat wij gaan voor onafhankelijke, authentieke en enthousiasme jongeren. Laten wij samen het avontuur aangaan, een reis die ik al ben voorgegaan en onze exploreerruimtes het voorbeeld zijn dat onze wens geen naïeve droom is maar werkelijkheid voor diegene die je al zijn voorgegaan.
