” kinderen kunnen meer aan dan wij wel denken “ of “ ik geef ze wel een extra knuffel “ of “ Toch geen problemen maken voor ze zich stellen “
Enkele van de zovele reacties die ik zie gebaseerd op een voorgevoel. Want wat deze personen met deze uitspraken hier doen is niet meer dan hun verantwoordelijkheid afschuiven. Deze personen hebben een overtuiging waardoor ze niet kritisch kijken naar de situatie. Ik ben overtuigd dat ze niet hun verantwoordelijkheid nemen. Want wist je dat onze kinderen op ons volwassenen vertrouwen om de situatie voor hen in te schatten? Op het ogenblik dat je opvoeder bent [ ouder, professional, grootouder, …] en je de verantwoordelijkheid ontvangt om zorg te dragen over kinderen, ben jij diegene die de gebeurtenissen om het kind heen dient te analyseren. Een ruime kijk op de zaken, zonder afwimpel gedrag te tonen of te minimaliseren ligt binnen jouw verantwoordelijkheid.
Daarom dat ik al in april 2020 ouders waarschuwde voor het Angsten-virus. Een dikke 10 maanden later, bij het schrijven van deze blog, komt ontwikkelingspsycholoog Rüdiger Pohl naar de buitenwereld met zijn angsten over het jonge kind en de impact van de lange pandemie situatie.
‘Peuters zullen geïrriteerd zijn als mensen elkaar weer beginnen te omhelzen’ – Pohl
Het is normaal als je actief met jonge kinderen werkt dat bezorgdheid de kop op steekt als er een bijzondere situatie heerst. Gedragingen uit het verleden hebben een impact op ons opgroeien. Neem de Dutroux gebeurtenissen die in België lange tijd het nieuws overschaduwd hebben. Die situatie heeft ervoor gezorgd dat we nog steeds wantrouwig zijn om jonge kinderen zonder toezicht te laten, buiten, in het bos, op pleintjes, … Voor deze situatie was het logisch dat je moeder je riep om naar huis te komen of de kerklokken ons deden herinneren aan de tijd. De straatverlichting leidde ons naar huis na een avondje stappen. Verantwoordelijkheden dat niet meer aan jongeren wordt geboden. Deze ervaringen zijn hen afgepakt vanuit angsten.
Bij het lezen van de bezorgheden van ontwikkelingspsycholoog Pohl ( bron: knack ) moest ik terugdenken aan mijn whitepaper die ik na amper 4 weken lockdown de wereld instuurde. Hierin maakte ik duidelijk dat het fysiek contact van een kind beperkt is en dat dit beslist een impact zal hebben op de ontwikkeling van het jonge kind. Er vallen heel wat leerervaringen weg omdat wij een afgeschermde omgeving creëren. Blootgesteld worden aan beïnvloeding geeft je kind de keuzevrijheid, laat je kind kritisch nadenken. Deze beïnvloeding komt ervan buren, vriendjes en krijg je op hobby’s. Deze influencers leren weerbaarheid aan een kind. Een kind leert nu eenmaal meer uit ervaringen. Een gemodelleerde, veilige afgeschermde omgeving ontneemt het te mogen “falen” kansen.
Verder las ik ook dat ontwikkelingspsycholoog Pohl ongerust was over de gespannen sfeer van angsten en onzekerheden waar kinderen permanent thuis aan bloot gesteld worden. Onzekerheden voor de job of toekomstperspectief. Rüdiger Pohl noemt dit een permanente stress waar kinderen in groot worden. Ook dit was in mijn opiniestuk een bezorgdheid. Niemand is geboren met zelfvertrouwen. Dit wordt ontwikkeld tijdens het opgroeien. Ervaringen beïnvloeden het zelfvertrouwen. Angst overbrengen en vooral vanuit die angst gaan over beschermen gaat een enorme deuk geven aan het zelfvertrouwen.
Bijna 1 jaar later zie ik nog steeds dat “beschermen” voor velen de oplossing is. Ook al geeft Pohl aan dat er minder aandacht besteed wordt, zie ik een compensatiedrang door het overmatig beschermen van kinderen. Medelijden kan ook aan de basis liggen. Want ach, ze moeten al zoveel missen. Hierdoor komt compensatiedrang door alle omstandigheden zo leuk mogelijk te maken, met een groot entertainment gehalte en vol met cadeaus. Dat is net wat ik in april 2020 bedoelde met het over beschermend opvoeden en wat ik zojuist schreef over het mogen falen. Kinderen worden afgeschermd om uitdagingen aan te gaan waaruit ze zoveel leren en worden overladen met alles wat hun op dat ogenblik, volgens de ouder, gelukkig moet maken.
Uitdagingen zijn ruim omschreven en moeten ook ruim aanzien worden. In andere artikels en calls kunnen wij hier dieper op ingaan. Het zal blijken dat het woord uitdagingen meer omvat dan je mogelijks wel in eerste instantie interpreteert.
Net zoals Pohl leeft met de overtuiging dat sommige kinderen hier meer vatbaar voor zijn dan anderen, is ook mijn overtuiging. Dat wij dit pas achteraf te weten zullen komen is ook onze gedeelde overtuiging. Maar moeten we het laten afhangen aan de toevalligheid?
it takes a village to raise a child
Dat nu nog meer de ouders zijn aangewezen op zichzelf is ook mijn overtuiging. Dat hij daar alleen voor staat, niet. Een ondersteunend aanbod is de hulp die een ouder nu wel kan ervaren, wat vroeger totaal niet aan de orde was tijdens een moeilijke maatschappelijke periode. Ook al is de omgeving nu beperkt omdat leraren en opvoeders of leeftijdsgenoten er geen deel meer van uitmaken. Dankzij de sociale media zijn wij dichter dan ooit verbonden met elkaar en is kennis toegankelijk. Dit is dus functioneel gebruik maken van de vele schermen en digitale mogelijkheden die leven in de 21ste eeuw met zich meebrengt.
